Falen is fijn

Op de middelbare school had ik last van enige faalangst. De angst om het niet goed te doen, het niet te snappen en het daardoor niet perfect te doen. Het zorgde ervoor dat ik vastliep en juist slechte resultaten haalde. Niet door een beperking in mijn vermogen om te leren, maar vooral door de angst te falen.

Hoe zoiets ontstaat? Geen idee. Het zit denk ik deels in onze cultuur. Falen wordt veelal als iets negatiefs gezien. En vooral in de prestatiemaatschappij wordt dit versterkt. Hoewel, in andere landen leeft er ook een prestatiecultuur, maar deze gaat hand in hand met het idee dat falen helemaal niet erg is, maar juist een moment om te leren, ervaring op te doen en te ontdekken dat de gekozen manier niet de juiste was.

Soms trap ik nog in die overbekende valkuil: het denken aan problemen bij het ervaren van problemen. Gelukkig is mij nog altijd niets menselijks vreemd. Ook niet wanneer ik het probleem een uitdaging noem. Menigeen heeft daar een hekel aan, vindt het managementtaal, waarmee een probleem minder groot wordt gemaakt en dat het onterecht iets positiefs meekrijgt. Aan de ene kant zegt de optimist in mij dat dit niet erg is, met een positieve kijk op de zaak, kom je sneller tot oplossingen. Op hetzelfde moment fluistert de realist, dat een probleem best een probleem mag zijn en dat je dat ook zo kunt benoemen.

We zien om ons heen vele voorbeelden, in de maatschappij, de politiek, maar ook in de sport. Wat velen van jullie ook vast wel eens gezien hebben, zijn de uitingen van ‘omdenken’. Uitingen met een knipoog. Een probleem wordt neergezet als een mogelijkheid of kans, door het bijvoorbeeld van een andere kant te bekijken. En dat is nét iets anders dan van een probleem een uitdaging maken. Het is positiever en vooral creatiever. En die combinatie vind ik bijzonder interessant.

De angst om te falen heb ik gelukkig niet meer, hoewel ik nog wel alles goed wil doen, weet ik dat je van je fouten kunt leren en dat je iedere dag weer de kans krijgt om jezelf te verbeteren. Een stapje verder is wat mij betreft het omdenken. Als je een probleem tegenkomt, is het prachtig als je dat kunt omdenken naar een kans. En als dat lukt … dan geeft dat volgens mij dubbel zoveel voldoening.

Het falen en omdenken komen trouwens bijzonder vaak bij elkaar, een heel goed voorbeeld vind ik het filmpje op omdenken.nl/falen. Je verwacht het niet, maar één van de meest succesvolle sporters ooit, heeft vooral gefaald.

Fijne faalweek gewenst!

Namens het bestuur,

Jan Jaap Elenbaas